Tek Sağlık, yerel, bölgesel, ulusal ve evrensel anlamda; insanların, hayvanların, bitkilerin ve ekosistemlerin sağlığını sürdürülebilir bir şekilde dengelemeyi ve en iyi seviyeye getirmeyi amaçlayan entegre, birleştirici bir yaklaşımdır.
Dünyada “Tek Sağlık” anlayışının yaygınlaşması için 2016 yılından itibaren 3 Kasım günü resmi olarak “Dünya Tek Sağlık Günü” olarak kutlanmaktadır. https://onehealthday.com/
Hipokrat, Rudolf Virchow, William Osler, James Harlan Steele, Calvin Schwabe, “Tek İlaç” Terimini Ortaya Çıkarıyor ve Hem İnsan hem de Veteriner Tıbbını Kullanan Zoonozlara Karşı Birleşik Bir Yaklaşım Çağrısında Bulunuyor
29 Eylül 2004’te Yaban Hayatı Koruma Derneğince düzenlenen “Küreselleşen Dünyada Sağlığa Disiplinler Arası Köprüler Kurmak” başlıklı Sempozyum, daha sonradan “Tek Sağlık” içeriğine önderlik edecek olan “Tek Dünya-Tek Sağlık” üzerine Manhattan İlkeleri’nin yayımı ile sonuçlanmıştır. http://www.oneworldonehealth.org/sept2004/owoh_sept04.html
2007 yılında Amerikan Veteriner Hekimler Derneği Başkanı Dr. Roger Mahr ile Amerikan Tıp Derneği Başkanı Dr. Ronald Davis bir araya gelerek iş birliği yapılmasına ve “Tek Sağlık Komisyonu” kurarak beraber çalışılmasına karar vermiş, “Tek Sağlık” kavramını kurumlar düzeyinde uygulamaya sokmuşlardır.
Amerikan Tabipler Birliği, Amerikan Veteriner Hekimler Birliği, Akademik Sağlık Merkezleri Birliği, Amerikan Veteriner Tıp Kolejleri Birliği, Amerikan Tıp Kolejleri Birliği, Amerikan Mikrobiyoloji Derneği, Amerikan Halk Sağlığı Derneği, Balık ve Yaban Hayatı Ajansları Derneği temsilcilerinden oluşan, Tek Sağlık Komisyonu; insan, hayvan ve çevre sağlığı arasındaki bağlantıların yanı sıra herkes için daha iyi sağlığa yönelik proaktif ve işbirlikçi yaklaşımların faydalarını vurgulamak için kurulmuştur. https://www.onehealthcommission.org/
İnsan, hayvan ve ekosistem sağlığının ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olduğunu; tabipler, veteriner hekimler, diğer bilimsel sağlık ve çevre uzmanları arasındaki işbirliğini, yönetimde güçlü yanları teşvik ederek bu hedeflere ulaşmak için liderlik yapmayı görev edindiğini bildiren Tek Sağlık Girişimi; Tabipler ve veteriner hekimlerle, bu meslek mensuplarının meslek örgütleriyle iletişim halinde global anlamda halk sağlığına yönelik “Tek Sağlık” uygulamaları konusunda meydana gelen gelişmeler hakkında sürekli bilgilendirmeler yapmaktadır. https://onehealthinitiative.com/
Tek Sağlık Platformu, mevcut ve gelecekteki zoonoz salgınları, insanlarda ve hayvanlarda ortaya çıkan bulaşıcı hastalıklar ve bu hastalıkları etkileyen faktörler, ekolojik ve çevresel faktörler dahil olmak üzere antimikrobiyal direncin anlaşılmasını ve bunlara hazırlıklı olmayı amaçlayan stratejik bir paydaş forum ve Tek Sağlık referans ağıdır. https://www.devex.com/organizations/one-health-platform-112336
Açlığı ortadan kaldırmaya, gıda güvenliğini, gıda güvencesini ve sağlıklı beslenmeyi teşvik etmeye, sınır aşan hastalıkları, zoonozları ve AMR’yi önlemeye ve kontrol etmeye, çiftçilerin geçim kaynaklarını bitki ve hayvan hastalıklarının etkilerinden korumaya ve tarımsal gıdanın sürdürülebilirliğini ve direncini artırmaya odaklanan FAO; insanların, hayvanların, bitkilerin ve çevrenin sağlığı için tarımsal gıda sistemi dönüşümünün bir parçası olarak Tek Sağlık yaklaşımını desteklemektedir. https://www.fao.org/one-health/en/
Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH) hayvan, insan ve çevre sağlığının karşılıklı bağımlılığını kabul ederek Tek Sağlık yaklaşımını destekliyor. https://www.woah.org/en/what-we-do/global-initiatives/one-health/
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) halk sağlığı, hayvan sağlığı, bitki sağlığı ve çevre gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren bir dizi uzmanlığa sahip birçok profesyonelin, Tek Sağlık yaklaşımlarını desteklemek için güçlerini birleştirmesi gerektiğini bildirmektedir. DSÖ, gıda güvenliği tehlikelerine, zoonoz risklerine ve insan sağlığı üzerindeki diğer halk sağlığı tehditlerine karşı çok sektörlü tepkileri teşvik etmek için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE) ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/one-health
Ortaya çıkan bulaşıcı hastalıkları yönetmenin ve bunlara yanıt vermenin karmaşık olduğunu ve çok sektörlü işbirliği gerektirdiğini kabul ederek, WOAH, FAO ve WHO, Nisan 2010’da Üçlü Konsept Notunu yayınladı. https://www.woah.org/fileadmin/Home/eng/Current_Scientific_ Issues/docs/pdf/FINAL_CONCEPT_NOTE_Hanoi.pdf
12 Kasım 2020′de Paris Barış Forumu’nda Fransız ve Alman hükümetlerinin önerisi üzerine DSÖ, OIE ve FAO’nun sektörler arası işbirliğine dayanan ve tek sağlık konusunda çalışmak üzere Tek Sağlık Yüksek Uzman Paneli (OHHLEP) oluşturulmuştur. Alınan 700’den fazla başvurudan 26 uluslararası uzman, Tek Sağlık Üst Düzey Uzman Panelinde üye olarak görev yapmak üzere Mayıs 2021’de atandı. https://www.who.int/groups/one-health-high-level-expert-panel
İnsan, hayvan ve çevre sağlığını dolayısıyla dünyanın geleceğini güvence altına almak için daha fazla işbirliğine ve ortaklığa ihtiyaç olduğunu belirten Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), iklim değişikliği, doğa ve biyolojik çeşitlilik kaybı, kirlilik ve atık gibi sorunların temel nedenlerini derinlemesine inceleyerek insanlar ve doğa için dönüşümsel değişim sağlamaya çalışırken, “Tek Sağlık’a dahil olan hiçbir sektörün karşılaştığımız birçok sorunu tek başına çözemeyeceğini, dolayısıyla işbirliğinin gerekli olduğunu bildirmektedir. https://www.unep.org/news-and-stories/statements/joint-tripartite-and-unep-statement-definition-one-health
Dört uluslararası kuruluş, (FAO, WHO, WOAH, UNEP) Tek Sağlık konusunda 17 Mart 2022 tarihinde insanların, hayvanların, bitkilerin ve çevrenin sağlığını sürdürülebilir bir şekilde dengelemek ve optimize etmek için işbirliğini güçlendirmek için “Dörtlü Mutabakat Zaptı”nı imzalamıştır. https://www.unep.org/news-and-stories/statements/joint-tripartite-and-unep-statement-definition-one-health
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) Tek Sağlık Ofisi, ajansın yerel ve küresel Tek Sağlık faaliyetleri için 2009 yılında ABD de kurulmuş ilk resmi ofistir. https://www.cdc.gov/onehealth/index.html
Tek Sağlık İsveç, zoonotik enfeksiyonlara ilgi duyan veteriner hekimlerin, tabiplerin, moleküler biyologların, ekolojistlerin, çevre kimyagerlerinin vb. meslek mensuplarının etkileşimde bulunarak, sinerji yaratabileceği, sürdürülebilir bir entelektüel platforma katkıda bulunmak isteyen çeşitli üniversiteleri ve devlet kuruluşlarını içeren bir entegrasyon konseptidir. Disiplinler arası işbirliği, insanlar ve kurumlar arasında fikir alışverişi için bir platform sağlamayı amaçlamaktadır. https://www.slu.se/en/Collaborative-Centres-and-Projects/one-health-sweden/the-one-healt-perspective/
Tek Sağlık Komisyonu (OHC), 2014 yılından itibaren Tek Sağlık için çalışanlar haritasını oluşturmaya başlamış olup; günümüzde Tek Sağlık için çalışan 126 Kâr Amacı Gütmeyen Kuruluş ve/veya Koalisyon, 118 Akademik Kuruluş, 31 Tek Sağlığı uygulayan Hükümet ve Hükümetler Arası Kuruluş ile 10 Tek Sağlığı Benimseyen Özel, Kar Amacı Gütmeyen Şirket olmak üzere 300 e yakın kurum, kuruluş ve platformun dünya üzerindeki haritasını yayınlamaktadır. https://www.onehealthcommission.org/en/resources__services/whos_who_in_one_health/