Derneğimiz tarafından Türkçeye çevrilen Tek Sağlık Ortak Eylem Planı’nın (OH JPA) ulusal düzeyde uygulanmasına yönelik Kılavuz, ülkelerin ulusal Tek Sağlık eylemini güçlendirmek ve desteklemek için OH JPA’yı nasıl benimseyip uyarlayabilecekleri konusunda pratik rehberlik sağlayacak olan “Tek Sağlık Ortak Eylem Planı Ulusal Düzeyde Uygulama Rehberi” bugün yayınlandı.
Ülkelerin ulusal Tek Sağlık eylemini güçlendirmek ve desteklemek için OH JPA’yı nasıl benimseyip uyarlayabilecekleri konusunda pratik rehberlik sağlayan, OH JPA değişim teorisini temel alan bu kılavuz, OH JPA’nın ulusal düzeyde uygulanmasına yönelik üç yolu ve beş temel adımı açıklamaktadır:
- Yol 1 – Yönetişim, politika, mevzuat, finansman ve savunuculuk
- Yol 2 – Organizasyonel ve kurumsal gelişim, uygulama ve sektörel entegrasyon
- Yol 3 – Veri, kanıt, bilgi sistemleri ve bilgi alışverişi.
Adım adım yaklaşım şunları içermektedir:
- Paydaş haritalaması ve mevcut değerlendirme sonuçlarının gözden geçirilmesini içeren durum analizi
- Çok sektörlü Tek Sağlık koordinasyon mekanizmasının kurulması/güçlendirilmesi
- Faaliyetlerin önceliklendirilmesi ve kaynakların kullanılması da dahil olmak üzere uygulama planlaması
- Ulusal Tek Sağlık eylem planlarının uygulanması
- Öğrenilen derslerin gözden geçirilmesi, paylaşılması ve birleştirilmesi.
Durum analizinden ulusal çok sektörlü Tek Sağlık koordinasyon mekanizmalarının ve ulusal Tek Sağlık eylem planlarının oluşturulmasına veya güçlendirilmesine kadar, kılavuzda açıklanan süreç mevcut ulusal çalışmalara dayanmakta, bunlarla bağlantı kurarak ve birincil paydaş grupları için açık rol ve sorumlulukları tanımlamaktadır.
Bu roller ve sorumluluklar, programatik, mali ve kaynak kararlarında birincil sorumlulukla görevlendirilen ulusal yetkililerin rollerini ve sorumluluklarını içermektedir.
Ülkelerin, OH JPA’da ve mevcut ilgili ulusal eylem planlarında yer alan eylem yollarıyla bağlantılı, yol ve paydaş grubuna göre önceliklendirilen faaliyetleri içeren ulusal Tek Sağlık eylem planlarını tasarlamaya ve kurumsallaştırmaya teşvik etmektedir.
Kılavuz; Tek Sağlık yaklaşımının ülke düzeyinde sürdürülebilir bir şekilde uygulanması için bir temel oluşturmaktadır. Belirli bir teknik alana odaklanmamakla birlikte, uzun vadeli sürdürülebilirlik için başarılı uygulama için gerekli mekanizmaları ve kolaylaştırıcı faktörleri oluşturma ve güçlendirme konusunda ülkelere destek olmayı amaçlamaktadır.
Kılavuz, dört kuruluş FAO, UNEP, WHO ve WOAH (Office International des epizooties (OIE) olarak kurulmuştur) tarafından yönetilen, Genel Merkez ve bölgesel düzeylerde Tek Sağlık ile ilgilenen personeli kapsayan katılımcı bir süreç aracılığıyla geliştirilmiştir.
Bütünsel olarak ele alındığında, OH JPA ve yeni yayınlanan kılavuz, gelişen bir dünya için refahı ve sağlığı daha sürdürülebilir bir şekilde teşvik etme nihai hedefiyle, riskleri ve tehditleri önlemek ve azaltmak için kapasite ve yetenekleri geliştirerek her düzeyde daha büyük ve daha hedefe yönelik Tek Sağlık eylemine ilham vermeyi amaçlamaktadır.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH)’nün ortak yayını olan Kılavuza; https://www.fao.org/documents/card/en/c/cc7916en , https://www.unep.org/resources/report/guide-implementing-one-health-joint-plan-action-national-level adreslerinden ulaşılabilir.