Kuduz, merkezi sinir sistemini etkileyen, aşıyla önlenebilir, zoonotik, viral bir hastalıktır. Klinik belirtiler ortaya çıktığında kuduz neredeyse %100 ölümcüldür. Vakaların %99’una kadar, kuduz virüsünün insanlara bulaşmasından evcil köpekler sorumludur. Ancak kuduz hem evcil, hem de yabani hayvanları etkileyebilir. İnsanlara ve hayvanlara tükürük yoluyla, genellikle ısırıklar, çizikler veya mukozayla doğrudan temas yoluyla yayılır.
- Kuduz, 150’den fazla ülke ve bölgede görülen aşıyla önlenebilir viral bir hastalıktır.
- Başta Asya ve Afrika olmak üzere her yıl on binlerce insan ölümüne neden olmakta ve bunların % 40’ı 15 yaşın altındaki çocuklardan oluşmaktadır.
- Köpekler, insanlardaki kuduz ölümlerinin ana kaynağıdır ve insanlara kuduz bulaşmasının % 99’una katkıda bulunur.
- Kuduz; köpeklerin aşılanması ve köpek ısırıklarının önlenmesiyle önlenebilir.
- Kuduzun dünya çapında tahmini maliyeti yılda 8,6 milyar ABD dolarıdır.
- Tek sağlık yaklaşımı; farkındalık oluşturmak ve toplu köpek aşılama kampanyaları yürütmek için birden fazla sektörün ve yerel topluluğun katılımını sağlar.
Küresel Kuduz Kontrol İttifakı tarafından koordine edilen Dünya Kuduz Günü; 2007 yılından bu yana her yıl Louis Pasteur’un ölüm yıldönümü olan 28 Eylül’de yapılan bir etkinliktir. Dünya Kuduz Günü, farkındalık yaratmayı ve küresel olarak kuduzun ortadan kaldırılması için savunuculuk yapmayı amaçlamaktadır. Kuduza karşı tüm sektörlerdeki insanları, kuruluşları ve paydaşları bir araya getirerek, kapsayıcı olacak şekilde tasarlanan etkinliğin bu yılki teması; “Kuduz: Hepimiz Birimiz, Tek Sağlık Hepimiz İçin” dir.
Tema, Kuduza Karşı Birleşik Forum aracılığıyla yürütülen işbirliği ve üçü ayrılmaz bir şekilde bağlantılı olan insan, hayvan ve çevre sağlığını iyileştiren Tek Sağlığı operasyonel hale getirmeye yönelik tartışmalar ve eylemler de dahil olmak üzere kuduz topluluğu içindeki temel eğilimleri ele almaktadır.
Kuduz, ister endemik ister kuduz olmayan ülkelerde olsun herkesi etkiler ve Tek Sağlık herkes içindir. Bu açıdan “Herkesin kuduzun ortadan kaldırılmasına ve Tek Sağlığa ulaşmaya katılması gereklidir.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (WOAH) ve Küresel Kuduz Kontrolü İttifakı (GARC), kuduz kontrolünü hızlandırmak isteyen ülkeleri desteklemek için güçlerini birleştirerek “30’a Sıfır: Küresel Stratejik Planı” hazırlamıştır. Plan Tek Sağlık’ı temel bir kavram olarak kabul ederek, kalkınma ortakları ve kilit paydaşlar için üç hedef belirlenmiştir.
- Kuduzun ortadan kaldırılması Tek Sağlık işbirliği için bir modeldir.
- Kuduzun ortadan kaldırılmasına yönelik Ulusal Stratejik Planların geliştirilmesi.
- Uluslararası işbirliği tüm sektörlerden ortakları içerir.
Veteriner Halk Sağlığı Derneği olarak; gerçek bir Tek Sağlık kuduz eliminasyon stratejisi oluşturmak için gerekli olan diğer tüm önemli hususların yanı sıra, halkı eğitmek, köpekleri aşılamak, vakaları izlemek ve ilgili tüm yetkililerle birlikte çalışmanın kaçınılmaz önemde olduğunu belirtiyoruz. Kuduz, özel bir yaklaşım ile ve Tek Sağlık stratejilerinin uygulanması ile kontrol altına alınıp ortadan kaldırılabilecek bir hastalıktır ve ülkemizin profesyonel kaynakları bu sorunla baş edebilecek yetkinliktedir.